کت‌ نیپ چیست؟

کت‌نیپ (Catnip) یا نعناع گربه، گیاهی چندساله از خانواده نعناعیان (Nepeta cataria) است که به دلیل تأثیرات شگفت‌انگیز خود بر گربه‌ها شناخته می‌شود.
کت‌ نیپ چیست؟

این گیاه بومی اروپا و آسیا است، اما امروزه در سراسر جهان، از جمله آمریکا، کشت می‌شود. برگ‌های سبز روشن و گل‌های کوچک سفید یا بنفش آن حاوی ماده‌ای شیمیایی به نام نپتالاکتون هستند که مسئول واکنش‌های خاص گربه‌ها به این گیاه است. نپتالاکتون از طریق استشمام یا جویدن گیاه آزاد شده و بر سیستم عصبی گربه اثر می‌گذارد.فواید کت‌نیپ برای گربه‌هاکت‌نیپ به دلیل اثرات سرگرم‌کننده و آرامش‌بخش خود، کاربردهای متعددی برای گربه‌ها دارد. در زیر مهم‌ترین فواید آن ذکر شده است:تحریک و سرگرمی:نپتالاکتون با تحریک گیرنده‌های بویایی گربه، باعث ترشح هورمون‌های لذت (مانند اندورفین) در مغز می‌شود. این امر منجر به رفتارهایی مانند غلت زدن، بازیگوشی، دویدن، یا مالیدن بدن به کت‌نیپ می‌شود.حدود 50 تا 80 درصد گربه‌ها (بسته به ژنتیک) به کت‌نیپ واکنش نشان می‌دهند. این واکنش معمولاً 5 تا 15 دقیقه طول می‌کشد و پس از آن گربه برای حدود 30 دقیقه تا 2 ساعت به کت‌نیپ بی‌تفاوت می‌شود.  کاهش استرس و اضطراب:کت‌نیپ به دلیل خاصیت آرام‌بخشی، می‌تواند در موقعیت‌های استرس‌زا مانند مراجعه به دامپزشک، سفر، یا تغییر محیط به گربه کمک کند تا آرام‌تر باشد.برخی گربه‌ها پس از مصرف کت‌نیپ، حالتی ریلکس پیدا کرده و حتی چرت می‌زنند.  تشویق به استفاده از اسکرچر:پاشیدن کت‌نیپ خشک‌شده یا اسپری آن روی اسکرچر، گربه را به استفاده از آن ترغیب می‌کند. این روش به‌ویژه برای آموزش گربه‌ها جهت اجتناب از خراشیدن مبلمان بسیار مؤثر است.می‌توانید کت‌نیپ را در پارچه یا طناب کنفی اسکرچر بمالید یا اسباب‌بازی‌های حاوی کت‌نیپ را به اسکرچر متصل کنید.  افزایش فعالیت بدنی:برای گربه‌های کم‌تحرک یا دارای اضافه‌وزن، کت‌نیپ می‌تواند انگیزه‌ای برای بازی و فعالیت باشد. این امر به بهبود سلامت جسمی و پیشگیری از چاقی کمک می‌کند.  تقویت رفتارهای مثبت:کت‌نیپ به‌عنوان یک تشویقی طبیعی عمل می‌کند. برای مثال، می‌توانید از آن برای جلب توجه گربه به محل خواب جدید یا اسباب‌بازی خاص استفاده کنید.  تصویر پیشنهادی: عکسی از گربه‌ای که با لذت در حال غلت زدن روی اسکرچری با کت‌نیپ خشک‌شده است.

معایب و نکات احتیاطی کت‌ نیپ :

اگر چه کت‌ نیپ به طور کلی بی‌خطر است، اما رعایت برخی نکات ضروری است:مصرف بیش از حد:خوردن مقادیر زیاد کت‌نیپ ممکن است باعث اسهال یا استفراغ موقت در گربه شود. این مشکلات معمولاً ظرف 12 ساعت برطرف می‌شوند، اما اگر ادامه یافت، به دامپزشک مراجعه کنید.توصیه می‌شود کت‌نیپ را حداکثر 1-2 بار در هفته استفاده کنید تا اثر خود را از دست ندهد و گربه به آن عادت نکند.  گربه‌های بیمار یا در حال بهبود:از دادن کت‌نیپ به گربه‌های بیمار، در حال ریکاوری از جراحی، یا گربه‌های دارای مشکلات عصبی خودداری کنید، زیرا تحریک بیش از حد ممکن است به آن‌ها آسیب بزند.  عدم واکنش برخی گربه‌ها:حدود 20 تا 50 درصد گربه‌ها به دلیل ژنتیک به کت‌نیپ واکنشی نشان نمی‌دهند. همچنین، بچه‌گربه‌های زیر 6 ماه معمولاً به آن بی‌تفاوت هستند، زیرا ژن واکنش به کت‌نیپ در این سن هنوز فعال نشده است.  خطرات محصولات مرتبط:از اسپری‌ها یا تنتورهای حاوی الکل یا مواد شیمیایی مضر اجتناب کنید. فقط از محصولاتی استفاده کنید که برای گربه‌ها بی‌خطر هستند.اسباب‌بازی‌های حاوی ساقه‌های کت‌نیپ ممکن است خطرناک باشند، زیرا گربه با جویدن آن‌ها ممکن است قطعات تیز را ببلعد.

تفاوت کت‌ نیپ با سنبل‌الطیب :

(علف گربه)بسیاری از افراد به اشتباه کت‌نیپ و سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis) را یکی می‌دانند، اما این دو گیاه تفاوت‌های مهمی دارند:ترکیب شیمیایی:کت‌نیپ حاوی نپتالاکتون است که اثری روان‌گردان و کوتاه‌مدت (5-15 دقیقه) دارد.سنبل‌الطیب حاوی آکتینیدین است که اثری ملایم‌تر و طولانی‌تر ایجاد می‌کند و بیشتر به هضم غذا و آرامش کمک می‌کند.

 کاربرد:کت‌نیپ برای تحریک و سرگرمی مناسب‌تر است و به‌ویژه برای اسکرچرها استفاده می‌شود.سنبل‌الطیب برای بهبود گوارش و آرامش گربه‌های مضطرب مناسب است.

واکنش گربه‌ها:برخی گربه‌ها ممکن است به کت‌نیپ بی‌تفاوت باشند، اما به سنبل‌الطیب واکنش نشان دهند و بالعکس.

نکته برای اسکرچر: اگر گربه‌تان به کت‌نیپ واکنش نشان نمی‌دهد، می‌توانید از سنبل‌الطیب خشک‌شده روی اسکرچر استفاده کنید تا او را به خراشیدن آن ترغیب کنید.روش‌های استفاده از کت‌نیپ در ارتباط با اسکرچر گربهکت‌نیپ ابزاری عالی برای تشویق گربه به استفاده از اسکرچر است. در زیر روش‌های کاربردی آن آورده شده است:پاشیدن کت‌نیپ خشک‌شده:مقدار کمی (نصف قاشق چای‌خوری) کت‌نیپ خشک‌شده را روی طناب کنفی یا پارچه اسکرچر بمالید. این کار گربه را به خراشیدن و بازی با اسکرچر ترغیب می‌کند.استفاده از اسپری کت‌نیپ:اسپری کت‌نیپ را از فاصله 20-30 سانتی‌متری روی اسکرچر اسپری کنید. این روش برای اسکرچرهای دیواری یا مدل‌هایی که امکان مالیدن پودر ندارند مناسب است.  اسباب‌بازی‌های حاوی کت‌نیپ:اسباب‌بازی‌های پارچه‌ای پرشده با کت‌نیپ را به اسکرچر آویزان کنید تا گربه هنگام بازی به خراشیدن اسکرچر عادت کند.ترکیب با آموزش:هر بار که گربه از اسکرچر استفاده کرد، او را با مقدار کمی کت‌نیپ تشویق کنید. این روش به تقویت رفتار مثبت کمک می‌کند.

کت‌ نیپ به شکل‌های مختلفی در دسترس است و می‌توانید آن را به روش‌های زیر تهیه کنید:

کت‌نیپ خشک‌شده: در پت‌شاپ‌ها یا عطاری‌ها موجود است و برای مالیدن روی اسکرچر یا پر کردن اسباب‌بازی مناسب است.

اسپری کت‌نیپ: برای استفاده آسان روی اسکرچر یا محل خواب گربه.

گیاه تازه: می‌توانید بذر کت‌نیپ را از گل‌فروشی‌ها یا پت‌شاپ‌ها تهیه کرده و در گلدان بکارید. برگ‌های تازه تأثیر قوی‌تری دارند.

اسباب‌بازی‌های آماده: برخی اسباب‌بازی‌ها از قبل با کت‌نیپ پر شده‌اند و برای اسکرچرهای ترکیبی مناسب‌اند.  

نکات نگهداری:کت‌نیپ را در ظرف دربسته و در جای خشک و خنک نگه دارید تا نپتالاکتون آن تبخیر نشود.از قرار دادن کت‌نیپ در معرض نور مستقیم خورشید یا رطوبت اجتناب کنید.اگر کت‌نیپ کهنه شود، اثر خود را از دست می‌دهد، بنابراین هر 6 ماه یک‌بار آن را تعویض کنید.  

هنگام ساخت اسکرچر، می‌توانید کت‌نیپ را به‌عنوان یک عنصر جذاب در طراحی خود بگنجانید:

طناب کنفی آغشته به کت‌نیپ: قبل از پیچیدن طناب کنفی دور ستون اسکرچر، آن را با اسپری کت‌نیپ مرطوب کنید یا پودر کت‌نیپ را روی آن بمالید.

محفظه‌های کت‌نیپ: در اسکرچرهای ترکیبی، محفظه‌های پارچه‌ای کوچک برای قرار دادن کت‌نیپ خشک‌شده طراحی کنید تا بتوانید آن را به‌راحتی تعویض کنید.

پارچه‌های قابل شارژ: از پارچه‌های زیپ‌دار برای پوشش پایه اسکرچر استفاده کنید تا بتوانید کت‌نیپ را داخل آن قرار دهید و به‌صورت دوره‌ای تعویض کنید.این روش‌ها نه تنها اسکرچر را برای گربه جذاب‌تر می‌کنند، بلکه به شما امکان می‌دهند بدون نیاز به خرید مکرر کت‌نیپ، از آن به‌صرفه استفاده کنید.